Prydain o’r Awyr - Awyrluniau Prin a Bregus o Gasgliad Aerofilms Wedi’u Diogelu

Traeth y Gogledd, Aberystwyth ar ddydd Sul poeth ym mis Gorffennaf 1947,
NPRN:33035,   AFL03_R8767

Tynnodd Aerofilms Ltd, cwmni a sefydlwyd ym 1919, fwy nag 1.2 filiwn o awyrluniau o lawer o’r digwyddiadau a lleoedd pwysicaf yn hanes gwledydd Prydain yn yr ugeinfed ganrif. Am y tro cyntaf erioed gellir gweld 15,000 o’r delweddau cynharaf drwy fynd i wefan Britain from Above sy’n mynd yn fyw heddiw.

Roedd casgliad Aerofilms, a gawsai ei grynhoi dros wyth degawd (1919-2006), mewn perygl o gael ei wasgaru ymhlith prynwyr preifat a chael ei golli pan aeth y cwmni i drafferthion ariannol. Cafodd ei achub a’i brynu i’r genedl yn 2007 gan English Heritage, Comisiwn Brenhinol Henebion yr Alban a Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru gyda chymorth Cronfa Dreftadaeth y Loteri a Sefydliad Foyle. Yna dechreuwyd ar raglen o ddiogelu rhai o’r negatifau plât gwydr mwyaf prin a bregus a’u digido er mwyn eu rhoi ar-lein i bawb eu cyrchu’n ddi-dâl.

Llun o bont grog eiconig Pont y Borth (Pont Menai) fel yr oedd ym 1920
NPRN: 43063   WPW002042

 Mae’r casgliad yn cofnodi’r newidiadau yn nhirwedd Ynysoedd Prydain a sut yr ydym wedi byw, gweithio a chwarae gyda’n gilydd yn ystod y 80 mlynedd ddiwethaf. Mae’r wefan yn canolbwyntio ar gyfnod cynharach y casgliad rhwng 1919 a 1953 ac mae’n gartref i rai delweddau hynod bwysig. Mae’r rhain yn cynnwys: Traeth y Gogledd, Aberystwyth ym 1947, Parc yr Arfau, Caerdydd ym 1932, Porthaethwy fel yr oedd ym 1920, Eglwys Gadeiriol Tyddewi a’r cyffiniau ym 1929, Harbwr Dinbych-y-pysgod ym 1929, Gwaith Haearn Dowlais y flwyddyn cyn i gynhyrchu ddod i ben, a Dociau Caerdydd ymhell cyn iddynt ddod yn Fae Caerdydd.

Glofa Gresffordd ym mis Hydref 1934, fis ar ôl un o’r trychinebau gwaethaf yn hanes y pyllau glo,
NPRN: 301580   AF67 

Ond mae eisiau eich cymorth arnom ni!

Gyda chasgliad mor ysblennydd a phellgyrhaeddol â hwn, yn ogystal â’ch denu chi i edrych ar yr hyn sydd wedi cael ei gadw a’i ddiogelu, hoffem i chi rannu gyda ni eich atgofion am y lleoliadau a’r safleoedd, tagio delweddau fel eu bod yn haws eu lleoli wrth ddefnyddio peiriannau chwilio, a grwpio ffotograffau gyda’i gilydd i helpu ein grwpiau diddordeb i astudio eu pynciau (boed hwy’n rheilffyrdd, yn eglwysi neu’n safleoedd milwrol), ond, yn anad dim, mae angen eich gwybodaeth leol arnom i helpu’r arbenigwyr i adnabod cannoedd o luniau anhysbys – delweddau heb leoliad, disgrifiad na dyddiad.

Mae’r wefan www.britainfromabove.org.uk ar gael i’w defnyddio am ddim yn awr, felly mewngofnodwch i weld beth y gallwch ei ddarganfod.

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales